Glaukom kod dece – koji su uzroci, simptomi i kako se leči?

Glaukom kod dece, odnosno urođeni glaukom je retkost. Prema statistikama postoji jedan slučaj na 10 hiljada porođaja.

Neki stručnjaci veruju da ovi podaci nisu u potpunosti tačni, jer se urođeni glaukom može manifestovati samo u adoslescenciji. Ovaj period otkrivanja bolesti nije uključen u statistiku.

Glaukom kod dece se nasleđuje autozomno-recesivnim mehanizmom, s tim što su dečaci donekle dominantni među pacijentima.

Ono što je veoma važno je pravovremena dijagnoza bolesti. Bez blagovremenog lečenja, dete može potpuno izgubiti vid za 4 do 5 godina nakon pojave znakova patologije.

Glaukom kod dece – koji su simptomi?

Glaukom kod dece se može javiti na oba oka (75% slučajeva). Stepen napredovanja bolesti može varirati, a moguća je manifestacija bolesti u prvim satima ili danima nakon porođaja. Ipak, u nekim slučajevima glaukom se ispoljava nakon nekoliko godina.

Osnovni znaci bolesti su:

• povećane očne jabučice
• često treptanje
• suzenje očiju
• fotofobija (koja može rezultirati blefarospazmom)
• pogoršanje vida.

U mnogim slučajevima urođenog glaukoma postoje i drugi poremećaji prenatalnog razvoja: mikrocefalija, bolesti srca i očne bolesti, poput katarakte.

Kongenitalni (urođeni) glaukom bez pratećih bolesti karakteriše:

• povećane očne jabučice usled istezanja očne školjke; područje zenice je prošireno
• neadekvatna reakcija na svetlost, beonjača ima plavu nijansu, a očna jabučica periodično postaje crvena.

Ako se glaukom kod dece odvija sa komplikacijama, dodaju se sledeći simptomi:

• staklasto telo postaje mutno
• dijagnostifikuje se katarakta
• postoji ruptura krvnih sudova unutar mrežnjače
• odvajanje mrežnjače.

U nekim slučajevima bolest se manifestuje i sledećim karakteristikama:

• očna jabučica je smanjena
• odsustvuje dužica ili iris oka
• sočivo nije na mestu.

Kako na glaukom reaguju mališani, a kako starija deca?

Kod manje dece se pojavljuju opšti znaci malaksalosti pri progresivnoj varijanti razvoja bolesti. Dete je hirovito više nego obično, slabo jede i spava.

Starija deca, s druge strane, koja su u stanju da razgovaraju o svojim osećanjima, žale se na brzi zamor očiju, kao i bol u očima.

Početna faza bolesti može biti asimptomatska. Ovo je opasno jer kasno lečenje možda neće doneti željene rezultate. Zbog toga je bitno redovno posećivati dečijeg oftalmologa.

Zašto se javlja glaukom kod dece?

Najčešći uzrok urođenog glaukoma je mutacija gena smeštenog u drugom hromozomu, koji je odgovoran za stvaranje trabekula. Zbog defekta gena tokom unutarmateričnog razvoja, formiranje trabekularne mreže se ne vrši pravilno,

Novorođenče se rađa sa nerazvijenim uglom prednje očne komore. To dovodi do nedovoljnog odliva tečnosti zbog odstupanja u razvoju drenažnih sistema za oči. Rezultat je povećana očna rožnjača i njeno zamućenje.

Geni nisu jedini krivci za nastanak glaukoma kod dece

Postoje slučajevi kada se glaukom kod dece javlja usled štetnih efekata spoljašnjeg okruženja. U tom slučaju roditelji možda nemaju patološke gene.

Glaukom kod dece se može javiti i zbog:

• Zarazne bolesti koju je majka imala tokom trudnoće: rubeola, grip, zauške, toksoplazmoza, sifilis itd.
• Poremećaja u endokrinom sistemu kod trudnica.
• Pušenja, upotreba droga, alkohola, određenih lekova.
• Povrede pretrpljene tokom trudnoće, loše ishrane, nedostatka vitamina.
• Bolesti srca i krvnih sudova kod trudnice, što može dovesti do nedostatka kiseonika potrebnog plodu.

Glaukom kod dece – koje vrste postoje?

Postoji nekoliko vrsta urođenog glaukoma u zavisnosti od vremena njegovog nastanka, uzroka i mehanizma razvoja:

1. Primarni glaukom – razvija se kao rezultat defekta u genetskom kodu. Obično roditelji ili bliski rođaci pate od ove bolesti.
2. Sekundarni glaukom – može biti uzrokovan upalnim bolestima očiju i povredama pri rođenju.
3. Infantilni glaukom – dijagnostifikuje se sa 3-10 godina.
4. Juvenilni glaukom – prvi znaci se javljaju u adolescenciji.

Dijagnostifikovanje urođenog glaukoma

Oftalmolog postavlja dijagnozu, pošto se neki od znakova mogu preklapati sa drugim bolestima vizuelnog sistema. Prema tome, pregled deteta od strane specijaliste u detinjstvu treba redovno sprovoditi.

Pored povećanog intraokularnog pritiska, bolest se manifestuje i horizontalnim povećanjem prečnika rožnjače.

Kako se leči glaukom kod dece?

Kongenitalni, tj. urođeni glaukom se može lečiti samo hirurški. U današnje vreme se koristi laserska tehnologija kao najbezbednija metoda. Terapija lekovima se koristi samo kao pomoćni tretman dok se čeka operacija.

Intervencija se svodi na stvaranje puta za odliv tečnosti, usled čega se smanjuje očni pritisak što dovodi do uklanjanja glaukoma.