Ablacija mrežnjače: Vrste, uzroci, simptomi i lečenje

Ablacija mrežnjače se dešava kada se mrežnjača odvoji od zadnjeg dela oka, što uzrokuje gubitak vida koji može biti delimičan ili potpun.

Kada se mrežnjača ”odvoji”, njenim ćelijama može biti ozbiljno uskraćen kiseonik, što zahteva hitnu medicinsku pomoć. Ukoliko primetite bilo kakve nagle promene vida, obavezno se javite lekaru.

Šta je mrežnjača i koja je njena uloga?

Mrežnjača ili retina jeste membrana osetljiva na svetlost koja se nalazi na zadnjem delu oka. Kada svetlost prolazi kroz vaše oko, sočivo fokusira sliku na vašoj mrežnjači. Mrežnjača pretvara sliku u signale koje šalje u mozak putem optičkog nerva.

Mrežnjača zajedno sa rožnjačom, sočivom i drugim delovima vašeg oka i mozga ima ulogu da proizvede normalan vid.

Postoji rizik od trajnog gubitka vida ukoliko se ablacija mrežnjače ne leči ili ako se lečenje odloži.

Koje su vrste i uzroci ablacije mrežnjače?

Postoje tri vrste ablacije mrežnjače:

1. regmatogena
2. trakciona
3. eksudativna (serozna).

Kod regmatogene ablacije mrežnjače, najčešće vrste ablacije mrežnječe, javlja se oštećenje ili rupa na mrežnjači. Ovo omogućava da tečnost iz oka sklizne kroz otvor i zađe iza mrežnjače, što odvaja mrežnjaču od retinalnog pigmentnog epitela (membrana koja mrežnjači obezbeđuje hranu i kiseonik).

Trakciona ablacija mrežnjače se dešava kada se tkivo ožiljka na površini mrežnjače kontraktuje i dovodi do toga da se mrežnjača povuče sa zadnjeg dela oka. Ovo je ređa vrsta ablacije koja obično pogađa ljude sa dijabetesom.

U slučaju eksudativne ablacije mrežnjače, na mrežnjači nema oštećenja. Bolesti mrežnjače uzrokuju ovu vrstu ablacije.

Koji su faktori rizika za ablaciju mrežnjače?

Sledeći faktori povećavaju rizik da se javi ablacija mrežnjače:

• odvajanje zadnjeg staklastog tela, što je često kod starijih odraslih osoba
• ekstremna kratkovidost
• porodična istorija ablacije mrežnjače
• povreda oka
• komplikacije zbog operacije uklanjanja katarakte
• dijabetes melitus.

Koji su simptomi ablacije mrežnjače?

Ablacija mrežnjače najčešće ne izaziva bolove, ali obično postoje simptomi pre nego što se mrežnjača odvoji. Primarni simptomi ovog stanja uključuju sledeće:

• zamagljen vid
• delimičan gubitak vida, efekat navučene zavese preko vidnog polja
• iznenadni blicevi svetlosti koji se pojavljuju kada se gleda u stranu
• iznenada vidite mnoštvo komadića ”otpadaka” koji se pojavljuju kao crne fleke kako plutaju pred vašim okom.

Kako se leči ablacija mrežnjače?

U većini slučajeva je potrebna operacija da bi se popravila ablacija mrežnjača, naročito kod veoma ozbiljnih slučajeva.

Kod blažih ablacija ili oštećenja, može se obaviti jednostavan, ambulantni postupak.

Fotokoagulacija: Laser sagoreva deo oko mesta oštećenja, a rezultujući ožiljak lepi mrežnjaču na zadnji deo oka.

Kriopeksija: Lekar primenjuje sondu za zamrzavanje iznad mesta ablacije mrežnjače, a ožiljci koji su nastali pomoći će vam da zadržite mrežnjaču na mestu.

Retinopeksija: Lekar će ubrizgati gasni mehur u oko kako bi pomogao mrežnjači da se vrati na mesto.

Vitrektomija: Ovaj postupak uključuje anesteziju i često se izvodi kao ambulantni postupak, ali može zahtevati noćenje u bolnici. Lekar će koristiti male alate za uklanjanje abnormalnih vaskularnih tkiva ili ožiljaka i staklastog tela, tečnosti slične gelu sa mrežnjače. Tada će vam mrežnjaču vratiti na odgovarajuće mesto, obično sa mehurićima gasa.

Skleralna plomba: Kod težih slučajeva, neophodna je operacija oka. Skleralna plomba podrazumeva postavljanje trake oko spoljne strane oka da bi se gurnuo zid oka u mrežnjaču.

Prognoza zavisi od težine stanja i od brzine pružanja stručne medicinske pomoći. Neki ljudi će se potpuno oporaviti, posebno ako im makula nije oštećena.