18.03.2021.
Dijabetička retinopatija je ozbiljan poremećaj mrežnjače koji, ukoliko se ne leči, može dovesti do potpunog slepila. U ranoj fazi razvoja dijabetička retinopatija ne uzrokuje oštećenje vida, iako postoji rizik od gubitka vida.
Međutim, ako se ova bolest dijagnostifikuje na vreme, njen razvoj se može zaustaviti i sačuvati vid uz pomoć laserskog tretmana.
Ova vrsta oboljenja predstavlja komplikaciju dijabetesa koja oštećuje mrežnjaču. Retina, odnosno mrežnjača je sloj nervnog tkiva unutar oka koje je osetljivo na svetlo i koje šalje slike mozgu.
Do dijabetičke retinopatije dolazi kada se oštete normalni krvni sudovi što onemogućava normalnu prokrvljenost i shranu mrežnjače.
Organizam se bori protiv toga i stvara nove nekvalitetne krvne sudove koji su skloni propuštanju tečnosti i krvi u okolno tkivo.
Tako dolazi do stvaranja ožiljaka i membrana na površini mrežnjače što može dovesti do pojave ablacije retine. Osim toga, krvni sudovi mogu da se stvaraju i šire ka dužici, a to uzrokuje pojavu sekundarnog glaukoma.
Da bi osoba mogla da vidi svetlosni snop mora proći kroz rožnjaču, sočivo i staklasto telo (supstanca u obliku gela unutar oka koja ulazi u optički sistem oka) i doći do mrežnjače.
Kada dospe do mrežnjače slika se prenosi preko vlakana optičkog nerva u mozak. Žuta mrlja (makula), koja se nalazi u centralnom delu mrežnjače, omogućava nam da vidimo detalje i čitamo.
Dijabetička retinopatija se klasifikuje prema promenama očnog dna, dok broj promena i njihov stepen u svakom oku mogu biti različiti:
Ovo je najčešći tip dijabetičke retinopatije i predstavlja najraniju fazu u razvoju bolesti. Obično se javlja nakon 8-10 godina dijabetesa. Kod ovog tipa bolesti promene na retini ne daju nikakve simptome i vid je potpuno normalan.
Tek kada odete kod lekara on može konstatovati postojanje dijabetičkih promena na krvnim sudovima mrežnjače, kao što su sitna krvarenja, proširenja i otok.
Zavisno od toga u kakvom su stanju krvni sudovi oftalmolog može preporučiti češće kontrole ili napraviti plan za lasersko lečenje.
U ovoj fazi dijabetičke retinopatije promene na krvnim sudovima su teže, tako da delovi retine nemaju adekvatnu ishranu. Iz tog razloga dolazi do stvaranja novih krvnih sudova koji nisu podjednako kvalitetni kao normalni krvni sudovi.
Zbog lošijeg kvaliteta dolazi do krvarenja u okolna tkiva, koja zatim dovode do pojave zamućenja u staklastom telu (isped očiju se javljaju linije i plutajuća izmaglica) ili do još težih poremećaja vida.
U sklopu proliferativne dijabetičke retinopatije mogu nastati i promene u žutoj mrlji, ali se može javiti i kao samostalna promena. U tom slučaju dolazi do otoka i promena u žutoj mrlji sa poremećajem centralnog vida.
U početku se ništa ne može primetiti, sve dok bolest ne uznapreduje. Neki od simptoma koji se u ozbiljnijoj fazi bolesti mogu javiti su:
View this post on Instagram
Bolest se ne može izbeći, međutim, ukoliko se ispoštuju određena pravila kod dijabetičara, moguće je usporiti pojavu komplikacija, uključujući i retinopatiju.
Evo šta vi možete učiniti:
Kontrole ne mogu sprečiti pojavu promena, ali rano otkrivanje promena očnog dna može omogućiti pravovremeno delovanje i sprečiti gubitak vida.
Dijabetička retinopatija se ne javlja sve do puberteta. Ipak, počev od puberteta, svaki dijabetičar mora jednom godišnje da kontroliše svoj vid, tačnije očno dno, u slučaju retinopatije dva puta godišnje, a po preporuci očnog lekara i češće.
Lečenje dijabetičke retinopatije može zaustaviti ili usporiti gubitak vida koji se nepovratno javlja kada je mrežnjača oštećena.
Nemoguće je u potpunosti se izlečiti, tako da postoji mogućnost da će vam za nekoliko godina biti potrebna još jedna operacija.
Postoji nekoliko vrsta lečenja, a koja će odgovarati vama određuje lekar u zavisnosti od težine vašeg stanja.
1. Lasersko lečenje se obavlja u ranim fazama bolesti kada nema mnogo novostvorenih krvnih sudova ili kada je zahvaćena žuta mrlja.
Cilj ove opearcije je sprečavanje nastanka novih nekvalitetnih krvnih sudova i pojave krvarenja iz već nastalih krvnih sudova.
2. Vitrektomija predstavlja jednu od najsloženijih operacija na oku. Ukoliko je krv iz oštećenih krvnih sudova dospela na mrežnjaču ili staklasto telo, radi se vitrektomija, odnosno uklanja se staklasto telo i vid se obnavlja.
Osim posebnih instrumenata koji se primenjuju često se tokom operacije koristi i laserski tretman mrežnjače.
3. Lekovi u vidu injekcija se daju u staklasto telo kroz beonjaču oka kako bi se smanjilo stvaranje krvnih sudova i otok oko njih. Jedna od čestih indikacija za ovu vrstu terapije je dijabetička makulopatija.
